เสียงปืนดังสนั่นราวฟ้าถล่ม ฝูงชนหนีตายโกลาหลทั้งเลือดและน้ำตารินไหลเปรอะเปื้อนใบหน้า เนื้อตัว ภาพอันสะเทือนใจเหล่านี้คือผลพวงมาจากการทำสงคราม ผู้ครองอำนาจต่างสู้รบกันอย่างเอาเป็นเอาตาย เห็นชีวิตเป็นผักปลา ‘ความตาย’ จึงคือจุดจบของชีวิตที่มิอาจเลือก ความเสียหายและความสูญเสียจากสงครามได้สร้างบาดแผลให้กับทุกๆ คนไม่เว้นฝ่าย กาลเวลาไม่อาจเยียวยาจิตใจอันบอบซ้ำเหล่านี้ได้Mars Homme แนะนำหนัง 6 เรื่องที่เต็มไปด้วยความหดหู่ สะเทือนใจ เปลือยให้เห็นอีกด้านของความเป็น ‘มนุษย์’
The boy in the Striped pajamas เด็กชายในชุดนอนลายทาง
เป็นภาพยนตร์ที่เล่นกับความรู้สึกคนดูได้อย่างสะเทือนใจและหดหู่ที่สุด เด็กชายในชุดนอนลายทาง The boy in the Striped pajamas เป็นเรื่องราวของมิตรภาพอันใสซื่อบริสุทธิ์ระหว่างเด็กชายวัย 9 ขวบ นามบรูโนลูกชายนายทหารนาซียศใหญ่ กับเด็กชายชมูเอลนักโทษชาวยิว รั้วที่กั้นระหว่างอิสระกับเขตกักกันไม่อาจทำลายมิตรภาพของทั้งสองลงได้ ความรักสนุกตามประสาเด็กจึงเกิดขึ้นบรูโนหนีออกจากบ้านมาที่ค่ายนี้เพื่อพูดคุยกับชมูเอลทุกวันโดยมีรั้วหนามเป็นตัวกั้นไว้เสมือนดอกไม้สีขาวบริสุทธิ์กำลังเบ่งบานท่ามกลางสงครามพายุอันโหมกระหน่ำ
จุดพีคของเรื่องที่ทำเอาคนดูเศร้าและจิตตกไปทั้งวันคือเมื่อบรูโนอาสาช่วยตามหาพ่อของชมูเอลโดยมุดลอดรั้วเข้าไปที่ค่าย และได้สวมใส่ชุดลายทางที่ชมูเอลเตรียมไว้ให้ แล้วเหตุการณ์ก็เริ่มดำเนินเรื่องอย่างบีบหัวใจเมื่อทหารได้กวาดต้อนนักโทษในค่ายพร้อมบรูโนและชมูเอลไปรมแก๊สเพื่อฆ่า ความไร้เดียงของทั้งสองคือจับมือกันท่ามกลางพิษแก๊สที่กำลังคร่าชีวิตแล้วฉากจบก็ค่อยๆมืดลงคล้ายดอกไม้กำลังเหี่ยวเฉาตายลงอย่างช้าๆโดยไม่มีวันได้กลับไปรับแสงอาทิตย์ได้อีก
‘สงคราม’ ไม่เคยสร้างความสุขหรือชัยนะให้กับฝ่ายใด มีแต่จะทำลายล้างทุกสิ่งที่อยู่ฝ่ายตรงข้ามกับตน นำมาซึ่งชัยชนะเพียงหนึ่งเดียวโดยไม่สนเพศ ศาสนา หรือแม้กระทั่งอายุ…
Schindler’s list ชะตากรรมที่โลกไม่ลืม
ท่ามกลางความโหดร้ายของนาซีที่เข่นฆ่าชาวยิวราวผักปลา ยังมีวีรบุรุษหนึ่งเดียวที่ได้รับการยกย่องและเชิดชูเกียรติจากชาวยิว นั่นคือ ‘ออสการ์ ซินด์เลอร์’ นักธุรกิจชาวเยอรมันที่เปิดโรงผลิตภาชนะเคลือบโดยจ้างชาวยิวเป็นแรงงานให้ค่าแรงต่ำ
หากสายลมแม้เปลี่ยนทิศว่าง่ายแล้วแต่จิตใจของคนเปลี่ยนง่ายกว่าสายลมเสียอีก เช่นกันกับออสการ์ ซินด์เลอร์ ที่ได้เปลี่ยนความคิดจากดำเป็นขาว เพราะครั้งหนึ่งเขาคิดแต่กอบโกยผลประโยชน์ให้ตัวเองแต่ท้ายที่สุดเขาก็ได้เห็นถึงความโหดร้ายอำมหิตที่ทหารนาซีฆ่าชาวยิวได้เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น ราวกับการฆ่าคนได้กลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันของเพชฌฆาตเหล่านี้ไปแล้ว เขาจึงเปลี่ยนใจมาช่วยชีวิตของชาวยิวนับพันให้รอดพ้นจากเงื้อมมือมัจจุราชอย่างทหารเยอรมัน
Schindler’s list เป็นผลงานการกำกับของ Steven Spielberg ซึ่งดัดแปลงมาจาก Schindler’s Ark ภาพยนตร์เรื่องนี้เดินสายกวาดรางวัลออสการ์มา 7 สาขาด้วยกัน หนังเรื่องนี้สะท้อนให้เห็นถึงความโหดร้ายของเยอรมันที่มีต่อชาวยิว ภาพในการเล่าเรื่องเป็นขาวดำเกือบทั้งหมดเสมือนโลกของสงครามมีแต่ความมืดมิด โศกเศร้า ไร้ซึ่งสีสันความสดใส ทั้งยังแสดงให้เห็นว่าแม้ในสถานการณ์ที่ดำสนิทไร้ธาตุอากาศทั้งยังคละคลุ้งคาวเลือด ชาวยิวก็ยังมีความโชคดีอยู่บ้างที่มีแสงสว่างคอยนำทางช่วยเหลือชีวิต ดังบุรุษนามออสการ์ ซินด์เลอร์
Jakob the Liar จอมโกหกโลกไม่ลืม
แม้เรื่องโกหกจะเป็นสิ่งที่ใครหลายคนไม่ปรารถนาที่จะรับฟังนัก แต่การโกหกท่ามกลางภาวะสงครามเพื่อให้ทุกคนมีความหวังในการรอดชีวิตนั้นกลับเป็นเหมือนกำลังใจคอยปลอบประโลมซึ่งกันและกัน
เมื่อสงครามที่มีปลายทางคือ‘ความตาย’อย่างเดียวเท่านั้น ชาวยิวจึงมีชีวิตอยู่แบบไร้ซึ่งความหวัง เช่นนี้พวกเขาจึงขอกำหนดชีวิตตัวเองครั้งสุดท้ายด้วยการชิงฆ่าตัวตายก่อน แต่แล้ว Jakob อดีตพ่อค้าขายแพนเค้กได้เข้ามาเปลี่ยนชีวิตของชาวยิว เพราะบังเอิญไปได้ยินข่าวจากวิทยุว่า กองทัพของสหภาพโซเวียตชนะเยอรมัน เขาจึงนำข่าวนี้ไปบอกเพื่อนทั้งสองที่ไร้ซึ่งความหวังในชีวิต แน่นอนการบอกเล่าแบบปากต่อปากนั้นแพร่กระจายออกไปอย่างรวดเร็วกว่าสิ่งใด ความหวังและกำลังใจเริ่มกลับเข้ามาสู่ชาวยิวอีกครั้ง คำโกหกของเขาจึงเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวยิวเรื่อยมาจนจบสงคราม
ชาวยิวจำนวนไม่น้อยรอดชีวิตหลังสงครามจบลง เพราะคำโกหกอย่างมีหวังของ Jakob ความหวังจึงเปรียบเสมือนน้ำทิพย์ที่มาหล่อเลี้ยงหัวใจ พอให้หัวใจได้มีกำลังแรงใจเต้นต่อไปแม้ร่างกายจะบอบซ้ำเจียนตายก็ตาม
Grave of the Fire flies สุสานหิ่งห้อย
อนิเมชั่นที่เรียกน้ำตาผู้ชมได้ทุกครั้งที่ดู เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 ได้เปิดฉากที่ญี่ปุ่น ประชาชนทุกครัวเรือนได้รับผลกระทบจากสงครามครั้งนี้ ไม่เว้นสองพี่น้องเซตะและเซซึโกะเมื่อแม่เสียชีวิตลงในสงคราม ทั้งสองต้องระหกระเหินเดินทางตามเส้นทางของตนเองเหมือนดังหิ่งห้อยที่มีแสงสว่างนำทางอยู่ริบรี่โดยไม่รู้ว่าแสงนั้นจะหมดลงเมื่อใด พี่ชายต้องพาน้องออกไปพึ่งพาอาศัยป้า ข้าวของที่มีอยู่ก็ทยอยนำออกมาขายเพื่อยังชีพ จากสงครามภายนอกที่เลวร้ายมากพออยู่แล้ว สงครามจากเครือญาติยิ่งน่ากลัวหนักกว่า เมื่อป้าเริ่มแสดงกิริยาให้ทั้งสองเริ่มหนักใจที่จะอยู่ เมื่อความหวังที่จะพึ่งพาอาศัยจบลง การเดินทางจึงเริ่มขึ้นอีกครั้ง
เพราะหิ่งห้อยมีเพียงแสงสว่างและความหวังอันน้อยนิด เส้นทางที่เดินจึงมีไม่มากนัก หนทางเดียวที่ทั้งสองไม่ต้องการนั่นคือ ‘ความตาย’ กำลังรอต้อนรับพวกเขาอยู่ เพราะหลังจากนั้นไม่นานเซซึโกะก็เป็นโรคขาดสารอาหารจนเซตะไม่อาจยื้อชีวิตต่อไปไว้ได้ จากที่ทั้งสองเคยเป็นโลกทั้งใบของกันและกันที่เหลืออยู่ เซตะกลับต้องอยู่อย่างเดียวดายและไร้ซึ่งความหวังบนโลกใบนี้เพราะแสงหิ่งห้อยที่เขามีก็ดูท่ากำลังจะหมดลงไปตามน้อง
Downfall ปิดตำนานบุรุษล้างโลก
ภาพยนตร์ที่เผยแง่มุมหนึ่งของฮิตเลอร์ผู้สังหารฆ่าล้างเผ่าพันธุ์อันก้องโลกซึ่งไม่เคยมีใครเห็นมาก่อน กำกับภาพยนตร์โดย Oliver Hirschbiegel หนังที่เล่าเรื่องผ่านมุมมองของคนเยอรมัน โดยมีคำบอกเล่าจากเลขาคนสนิทอย่าง ‘เทราด์ ยุงเกอร์’
เรื่องราวของหนังเกิดขึ้นในปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 เยอรมนีกำลังพ่ายแพ้ต่อสงครามครั้งนี้ แม้หลายคนอยากให้ฮิตเลอร์จอมเผด็จคนนี้ออกไปจากเบอร์ลินเพื่อความปลอดภัย แต่ด้วยความเชื่อมั่นในอุดมการณ์บวกความเด็ดขาดในการตัดสินใจ ทำให้เขาไม่ฟังความคิดเห็นของใคร
ภาพยนตร์เรื่องนี้นำเสนอชีวิตอีกมุมหนึ่งของเขาที่มีความน่าเห็นใจ จึงทำให้ผู้ชมหลายคนมองผู้นำเผด็จการนาม ‘อดอล์ฟ ฮิตเลอร์’ คนนี้เปลี่ยนไป วาระสุดท้ายของผู้นำล้างโลกคนนี้ได้ฝากไว้ที่เยอรมนี เมืองที่ครองอำนาจโดยเขาเอง ความโหดร้ายและเหี้ยมโหดของฮิตเลอร์ได้ถูกนำเสนอผ่านภาพยนตร์เรื่องนี้ เผยให้เห็นถึงความเป็น ‘คน’ อีกหลายด้านที่ไม่ต่างจากคนทั่วไปแต่เราไม่อาจจะจินตนาการต่อผู้นำคนนี้ได้ ใครจะคิดว่าภายนอกอันไร้ซึ่งมนุษยธรรมและเมตตาจิต แต่ภายในจิตใจเขาก็มีสภาวะที่หวาดระแวง หวาดหวั่น เจ็บป่วยโรยราด้วยโรคพาร์กินสันได้
First They Killed My Father (Netflix 2017)
ผลงานการกำกับของ Angelina Jolie เป็นภาพยนตร์ที่ถ่ายทอดเรื่องราวของ ‘หลวง อัง’ เด็กอายุเพียง 5 ขวบ ที่ต้องพบกับความโหดร้ายของสงครามที่ได้กระทำกับประเทศกัมพูชาซึ่งเป็นบ้านเกิดของเธอ ประชาชนราว 3 ล้านคนไม่มีสิทธิ์เลือกในการมีชีวิตอยู่ต่อ การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์จึงเป็นตัวเลือกเดียวที่พล พต (นักปฏิวัติผู้นำเขมรแดง) ยัดเหยียดให้ แน่นอนว่ากลุ่มที่มีความคิดเป็นปรปักษ์ต่ออำนาจของพล พตนี้จะต้องพบกับจุดจบบนโลกแห่งความตาย ไม่เว้นแม้แต่ลูกเด็กเล็กแดง นักศึกษา แพทย์ วิศวกร หรือแม้กระทั่งผู้ใดที่ใส่แว่นสายตาก็จะถูกมองว่ามีความรู้ มีความคิดที่ฉลาดอาจคิดกบฏได้ จึงต้องถูกฆ่าอย่างไร้เหตุผลและไร้ซึ่งมนุษยธรรม
จะว่าโชคดีก็เอ่ยได้ไม่เต็มปาก เพราะถึงแม้หลวง อัง จะมีชีวิตรอดออกมาจากสมรภูมินองเลือดนี้ได้แต่อีก 4 ชีวิตในครอบครัว (พ่อแม่ พี่สาว 2 คน) จะต้องตายจากไปอย่างทุกข์ทรมาน บาดแผลและร่องรอยทางใจอันยากที่จะพรรณนานี้ คงไม่มีวันที่จะลบเลือนหรือจางหายไปตามกาลเวลาอย่างบาดแผลทางกายได้อย่างแน่นอน
เรียบเรียงโดย แพรพรรณ โพธิ์งาม
ภาพประกอบจากอินเตอร์เน็ต